پس از یک روز پر کار و هنگامی که خسته از کار روزانه در هوای آلوده شهر تهران به خانه بر می گردیم، هیچ چیز لذت بخش تر از تنفس هوای سبک و دلنشین در محیط آرام خانه نیست.در شهری مانند تهران که دارای اقلیم گرم و خشک است، بنا بر آمار رسمی و نقشه های دمایی 50 سال گذشته ی شهر تهران، میانگین دمای تهران در سال ۴۶ در بیش از نیمی از شهر زیر ۱۵ درجه به ثبت رسیده است، اما در سال‌های اخیر با افزایش باور نکردنی دما تنها یک دهم پایتخت میانگین دمای زیر ۱۵ درجه داشته است.درک دقیق تر این موضوع با مقایسه ی نقشه های پهنه بندی میانگین سالیانه دمای شهر تهران برای سال های 1346 و 1396 به دست می آید.پدیده گرمایش کره ی زمین که متاثر از عوامل متعددی ست و به اثبات نیز رسیده است، بر دمای شهر تهران نیز این چنین تاثیر داشته است.از جمله عوامل تاثیر گذار برای این تغییر دما طی ۵۰ سال گذشته، که برای همگان نیز ملموس و مشهود است، می توان به توسعه کارخانه‌های صنعتی در اطراف شهر تهران و افزایش استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی دودزا اشاره کرد.ایجاد تغییر در عوامل ذکر شده زمان بر بوده و شهروندان تهرانی تا حصول شرایط مطلوب می بایست ملاحظات زیادی را برای تامین سرمایش محل کار یا محل سکونت خود در نظر داشته باشند.
به موارد بالا این را هم اضافه کنیم که در گرمای تابستان (به خصوص در ساعات اوج گرما) و در مناطقی از شهر که تعداد اتومبیل های در حال تردد با کولر روشن، بیشتر از سایر مناطق است، احساس گرما بسیار بیشتر از آمار هواشناسی ست. آمار زیر به درک جامع تر روند افزایش دمای شهر تهران و اهمیت آن کمک می کند.از سوی دیگر تهران شهر آپارتمان هاست. آپارتمان ها برای فضای اداری یا مسکونی، بیش از نیمی از مجموع ساختمان های پایتخت را تشکیل می دهند. قطعا تامین سرمایش در آپارتمان ها از دغدغه های ساکنین به شمار آمده و باید تابع اصول و قواعدی باشد. به عنوان نمونه، رعایت نظم و زیبایی نمای ساختمان از جمله مواردی ست که برای ساکنین در یک مجتمع آپارتمانی اهمیت زیادی دارد.
بهترین سیستم سرمایشی
انتخاب های محدودی برای دستگاه سرمایشی وجود دارد. کاربر باید یکی از گزینه های کولر آبی، اسپلیت (کولر گازی)، داکت اسپلیت، و چیلر را انتخاب کند.
چنانچه کولر آبی برای تامین سرمایش مد نظر باشد:
کولرهای آبی با بیرون کشیدن هوای بیرون از خانه به داخل همراه خود آلودگی ها و ذرات معلق را به درون خانه می آورند. همچنین به سبب همیشه مرطوب بودن پوشال ها، فضای مناسب برای رشد و تکثیر قارچ ها ایجاد می شود.
می توان بزرگ ترین عیب استفاده از کولرهای آبی را مصرف زیاد آب آن ها دانست. آن هم در شرایطی که بحران کمبود آب کشور را تهدید می کند. علاوه بر این در شرایطی که دمای هوا بالای ۴۰ درجه سانتی گراد باشد، استفاده از کولرهای آبی معمولی نمی تواند دمای آسایش و رفاه (5/23 تا 5/25 درجه سانتیگراد) را برای استفاده کننده تأمین نماید. در چنین شرایط دمایی ای، کولرهای آبی قادرند فقط بصورت نسبی دمای هوا را کاهش دهند.
تغییرات دمایی در طول شبانه روز نیز می تواند روی عملکرد کولرهای آبی اثرگذار باشد. اغلب کاربرانِ کولرهای آبی به دلیل تغییرات دمایی به صورت مداوم کولر آبی خود را روشن و خاموش می نمایند.
نکته دیگر دمای آب خنک کننده این سیستم هاست. درصورتی که سیستم آب رسانی به گونه ای باشد که دمای آب تحت شرایط محیطی افزایش پیدا می کند راندمان سرمایشی کولر آبی مطلوب نخواهد بود.
مسائل مربوط به تعویض پوشال ها، رسوب زدایی، و حساسیت تنفسی برای استفاده کنندگان نیز مزید بر علت برای عدم انتخاب کولر های آبی می گردد.
در مورد کولر گازی یا اسپلیت لااقل برای شهروندان تهرانی به خوبی ملموس و قابل مشاهده است که نصب کولرهای گازی سال ها پس از پایان ساخت ساختمان ها، چگونه نمای ساختمان را مغشوش نموده و آلودگی بصری ایجاد می نماید.
داکت اسپلیت
در مورد دستگاه داکت اسپلیت، در ابتدا به این نکته اشاره کنیم که اصطلاح داکت اسپلیت را برای اسپلیت های کانالی بکار می برند و امروزه یکی از رایج ترین سیستم های سرمایش و گرمایش در حوزه تهویه مطبوع به حساب می آیند. در صورتی که از کولر آبی و دستگاه اسپلیت صرفا به منظور سرمایش می توان بهره برد. پس این دستگاه نیازمند کانال کشی به عنوان مجرای انتقال هوای سرد / هوای گرم تولید شده توسط دستگاه می باشد.
سیستم تهویه مطبوع داکت اسپلیت به یک بخش خارجی ( یونیت خارجی ) یا کمپرسور نیاز دارد که در خارج از خانه قرار می گیرد و از طریق لوله های مسی به بخش داخلی ( یونیت داخلی) یا هواساز که به صورت توکار درون سقف قرار گرفته است مرتبط می شود و با استفاده از کانالهای تعبیه شده در سقف هوای مطلوب را به اتاق ها و سایر قسمت های خانه انتقال می دهد . در هنگام تابستان گاز مبرد در کندانسورخنک شده و از طریق لوله های مسی به کویل ( لوله های پرپیچ و خم ) یونیت داخلی منتقل می گردد و با هوای دمیده شده توسط فن تبادل حرارتی انجام داده و هوای خنک شده را به درون کانال ها منتقل می کند . در هنگام زمستان یونیت خارجی غیر فعال است و آبگرم از طریق پکیج گاز سوز یا بویلر موتورخانه به کویل آبگرم یونیت داخلی ارسال میگردد و با هوای دمیده شده توسط فن تبادل حرارتی انجام می دهد و هوای گرم را به درون کانال های منتقل می کند. بنا بر این نیازی به نصب رادیاتور (شوفاژ) در محل نخواهد بود.
مزایای داکت اسپلیت
نصب فقط یونیت خارجی در پشت بام و فقط یک یونیت داخلی در داخل کانال، برای ایجاد سرمایش در چند محیط تهویه استفاده می شود. بنابر این نیازمند فضای کمتری در پشت بام بوده و امکان استفاده ی بهینه از فضای پشت بام و Roof Garden را فراهم می سازد.
فیلترهای مخصوص تعبیه شده در دستگاه داکت اسپلیت، ضمن تصفیه ی هوا به کاهش آلودگی محیط کمک می کند. فیلترهای نصب شده در داکت اسپلیت شرکت صابکول قابل شست و شو و ضد فارچ می باشد.
به دلیل استفاده از کانال و امکان لوله کشی مسی طویل تر بین یونیت خارجی و یونیت داخلی، یونیت خارجی این سیستم در مکانی دور از دید ساکنین قابل نصب است. از این رو، نمای ساختمان دست نخورده باقی می ماند و آلودگی بصری ایجاد نمی شود. همچنین، یونیت داخلی درون کانال نصب می شود و فقط دریچه خروج هوای سرد / گرم در منظر استفاده کننده خواهد بود. در مقایسه ی این سیستم با نصب چند اسپلیت کلاسیک، سر جمع لوله کشی مسی داکت اسپلیت کمتر خواهد بود.
دستگاه های داکت اسپلیت آلودگی صوتی کمتری دارند و دلیل این امر وجود صرفا یک کندانسور (یونیت خارجی) در سیستم می باشد.
علی رغم این که بر اساس اصول کار دستگاه داکت اسپلیت دمای تمام فضای مفید یک واحد مسکونی یا اداری به صورت یکسان تنظیم می شود، کارشناسان واحد طراحی شرکت صابکول با ارائه ی راه حل های کاملا مهندسی، امکان استقلال در انتخاب دمای محیط را برای هر خروجی سیستم فراهم می آورند.
حال با توجه به روند گرمای تابستان شهر تهران و پدیده ی آلودگی و وارونگی هوای تهران در زمستان ها که برای شهروندان تهرانی بارها و بارها تجربه شده است، تردیدی در انتخاب سیستم داکت اسپلیت به عنوان یک سیستم دو منظوره برای تامین سرمایش و گرمایش باقی نخواهد ماند.